Saturday, 22 March 2025

สำนวน สุภาษิตของชนเขมรพื้นเมืองสุรินทร์

สุภาษิตเขมรสุรินทร์

คำสุภาษิตนั้นเป็นคำโบร่ำโบราณที่ได้คิดประดิษฐ์เพื่อให้ง่ายต่อการสอนแก่ลูกหลานหรือคนรุ่นหลังทั้งทางตรงและทางอ้อม จะเห็นได้ว่าหลายชนชาติเองก็จะมีคำสุภาษิตเป็นของตัวเอง เขมรสุรินทร์(ขแมร์ลือ)เราเองก็เช่นกัน มีคำสุภาษิตที่สืบทอดกันมาอย่างช้านนานแตกต่างสำนวนกันตามแต่ละพื้นที่ วันนี้แอดมินขอรวบรวมคำสุภาษิตเหล่านั้นให้อยู่แหล่งเดียวกัน เพื่อเป็นคำสอน คำเตือนแก่ชนรุ่นหลังได้ศึกษาต่อไป

อ็อจ จัน เลาะห์ ปัน จัง ทไง   ( จุดไต้ย้อนตะวัน )
ความหมายคือ : 
รู้ว่าตัวเองมีกำลังน้อยยังอยากจะต่อกรประจัญกับผู้ที่มีอำนาจมากกว่า

เชอบะ อาระ ปเอิล     (  ไม้หักเทพารักษ์แตกตื่น ) 
ความหมายคือ : ทำเสียงดังโหวกเหวกโวยวาย หรืออีกความหมายหมายถึง คนขี้ตกใจ

กาย ก็อบ ตล้อบ เจือน  ( ขุด กลบ พลิก เหยียบ )  – -> แปลยากจริงๆๆ
ความหมายคือ : กลืนไม่เข้าคายไม่ออก

สร็วล มาปัง กุย จแก  ( มีความสบายเท่าเวลาสุนัขนั่ง )
ความหมายคือ มีความสุขสบายแค่ระยะเวลาสั้นๆ

ระวอก ระวาก โกน มนึ มึมึ โกนจอร ( โอภาปราศรัยเป็นลูกคน เงียบขรึมเป็นลูกผู้ร้าย )
ความหมายคือ : ลักษณะคนที่เงียบขรึมให้ระวัง

ตะเลียย ยัง ซะบะแล็ย ( ทะลาย(ทำลาย) ยังกับโปรยทาน )
ความหมายคือ : การใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่าย

ชอง แม็ก ด็อล ( เอื้อมเมฆถึง )
ความหมายคือ : การพูดจาใหญ่โตโอ้อวด

เจิง มัน เตือน เชียน ได บ็อง บอย  ( ขาก้าวไม่ทันยื่นมือมาก่อน )
ความหมายคือ : ทำนองพูดก่อนทำ ท่าดีทีเหลว

ชือ ปัน ซอม เด็ก  ( ชือ = เจ็บป่วย, ปัน ซอม= สะสม (อีกนัย คือ แกล้ง), เด็ก = นอน )
แปลว่า : เจ็บป่วยเล็กๆน้อยๆแต่แกล้งจะนอนอย่างเดียว ไม่อยากทำงานทำการอะไร

ความหมายคือ : สร้างสถานการ ทำนองเกียจคร้าน

เลิก ตระปูก ยัง คยอง  ( ยกตูดเหมือนหอย )
ความหมายคือ : พูดโอ้อวด

คลา ทะเลี๊ยะ โนง อันลุง เว็ย แทม  ( คลา = เสือ, ทะเลี๊ยะ=ตก, โนง =บ่อน้ำกิน(กลมๆ), อันลุง=ค้อน, เว็ยแทม=ตีซ้ำ)
แปลว่า : เสือตกบ่อ โดนค้อนตีซ้ำ

ความหมายคือ : เหมือนทุกข์ซ้ำกรรมซัด

อัน แย็ย มัน รูจ ฮูจ มัน แจ็ย  ( พูดไม่ออก ผิวปากไม่ได้  )
ความหมายคือ : พูดไม่ออกบอกไม่ถูก

กมัย ชะลั๊วะ เนิง ซเร็ย กมัย กะเด็ย เนิง เจ็น ( อย่าทะเลาะกับสตรี อย่ามีคดีกับเจ๊ก )
ความหมายคือ : เป็นการปรามไม่ให้มีเรื่องทะเลาะวิวาท ( ยิ่งถ้าทะเละกับผู้หญิงจะทำให้เสียชื่อเสียง และถ้ามีคดีความกับคนจีนคนเจ็ก จะสู้คดีเขาไม่ได้ )

คเลียน ค็อม อ็อจ กำซ็อจ คอม รัว ( หิวให้อด จนให้ขยันทำมาหากิน  )
ความหมายคือ : อดทนขยันทำงาน

เวก ตะโมล จะ ( ทัพพีเก่า )
ความหมายคือ : ร่ำรวยมหาศาล

จโรด ซเบิว บัง เวียล ( เกี่ยวหญ้าคา มามุงที่โล่ง )
ความหมายคือ : การทำอะไรที่เสียแรงเปล่า

เดอะ เนือม เปือม ยัวร ( จูง ชักพา คาบเอา  )
ความหมายคือ : ชักนำไป ชักพาไป